Özel Güvenlik Görevlileri Dikkat! Kameralar Sizi İzlerken Haklarınız Neler?

Günümüz dünyasında güvenlik, her zamankinden daha önemli bir konu. İşyerlerinde, kamusal alanlarda ve hatta özel mülklerde güvenlik kameraları artık hayatımızın ayrılmaz bir parçası. Peki, siz bir özel güvenlik görevlisi olarak, başkalarının güvenliğini sağlarken ve kameraları izlerken, kendinizin de bu kameralar tarafından izlendiğini hiç düşündünüz mü? Bu durum, hem işverenlerin denetim hakkı hem de çalışanların özel hayatın gizliliği hakkı arasında hassas bir denge yaratıyor. Bu blog yazısında, özel güvenlik görevlilerinin kamera ile izlenmesi durumunda sahip olduğu hukuki hakları, yasal sınırları ve hak ihlali durumunda atılması gereken adımları detaylı bir şekilde ele alacağız.

Özel Güvenlik Görevlileri Dikkat! Kameralar Sizi İzlerken Haklarınız Neler?

Günümüz iş dünyasında güvenlik kameraları her yerde. Peki, bir özel güvenlik görevlisi olarak, siz başkalarını izlerken, sizin de kameralar tarafından izlendiğinizi biliyor musunuz? Bu durumdaki haklarınız neler? İşvereniniz sizi ne kadar ve nasıl izleyebilir? Gelin, bu karmaşık konuyu adım adım inceleyelim.

İşyerinde Kamera Var mı? Haklarınız Neler?

İşverenlerin işyerinde düzeni ve güvenliği sağlama hakkı elbette var. Ancak bu hak, çalışanların en temel haklarından biri olan "özel hayatın gizliliği" ile sınırlıdır. Türkiye'deki yasalar, bu dengeyi korumak için oldukça net kurallar koymuştur.

İşveren Sizi Neden İzleyebilir?

İş Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu, işverene işin nasıl yapılacağını belirleme ve denetleme yetkisi verir. Yani, işvereniniz işyerinin güvenliğini sağlamak, verimliliği artırmak veya iş süreçlerini yönetmek amacıyla sizi denetleyebilir. Ancak bu denetim yetkisi sınırsız değildir! Anayasamızın 20. maddesi, herkesin özel hayatının gizliliğine saygı gösterilmesini ister. Bu da demek oluyor ki, işvereniniz sizi izlerken "ölçülülük ilkesine" uymak zorunda. Yani, izleme faaliyeti amaca uygun, gerekli ve orantılı olmalı; daha az müdahaleci bir yöntem varsa, kamera kullanmak hukuka aykırı olabilir.

Hangi Kanunlar Sizi Koruyor?

İşyerindeki kamera gözetimini düzenleyen üç temel yasa var:

• İş Kanunu (4857 Sayılı Kanun): İşçi-işveren ilişkilerinin genel çerçevesini belirler.

• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK - 6698 Sayılı Kanun): Kamera kayıtları kişisel veri sayıldığı için, bu kanun izleme faaliyetlerinin ana hukuki temelini oluşturur.

• Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun (5188 Sayılı Kanun): Özel güvenlik görevlilerinin yetki ve sorumluluklarını düzenler. Bu kanun, özel güvenlik görevlilerinin kamera izlemesini zorunlu kılmaz. Yani, işvereniniz sizi izlerken yine KVKK kurallarına uymak zorunda.

Kamera Gözetiminde "Olmazsa Olmaz" Kurallar

İşyerinde kamera gözetiminin yasal olması için KVKK'nın belirlediği bazı temel ilkelere sıkı sıkıya uyulması şarttır.

KVKK'nın Altın Kuralları

KVKK Madde 4, kişisel veri işlemenin her aşamasında uyulması gereken prensipleri sıralar :

• Hukuka ve Dürüstlüğe Uygunluk: İzleme şeffaf olmalı, kimseyi yanıltmamalı.

• Belirli ve Meşru Amaç: Gözetimin amacı net ve yasal olmalı (örn. güvenlik, mülk koruma). Çalışan performansını sürekli denetlemek genellikle meşru değildir.

• Amaca Bağlı, Sınırlı ve Ölçülü Olma (Orantılılık): İzleme, belirlenen amaçla doğrudan ilgili, gerekli ve aşırıya kaçmayan nitelikte olmalı.

• Gerekli Süre Kadar Muhafaza: Kayıtlar sadece gerekli süre kadar saklanmalı (genellikle 15-30 gün, Yargıtay'a göre 45 gün de olabilir), sonra silinmeli.

"Meşru Menfaat" Nedir?

KVKK Madde 5'e göre, kişisel veriler genellikle açık rıza olmadan işlenemez. Ancak, "ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesinin zorunlu olması" bir istisnadır. Yani, işvereninizin iş sağlığı ve güvenliğini sağlama, işyerini koruma gibi meşru bir menfaati varsa, sizi izleyebilir. Ancak bu durumda bile, işverenin menfaati ile sizin özel hayatınızın gizliliği arasında adil bir denge kurulup kurulmadığına bakılır ("denge testi").

Nereye Kamera Konulur, Nereye Konulmaz?

Kamera gözetimi her yerde ve her amaçla yapılamaz.

İzin Verilen Alanlar

• Güvenlik ve Mülkiyet Koruma: İşyerinin genel güvenliğini sağlamak, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini denetlemek ve mülkiyeti korumak amacıyla kamera kullanılabilir.

• Ortak Alanlar ve Hassas Bölgeler: Giriş-çıkış kapıları, koridorlar, depolar, para kasalarının bulunduğu vezneler, ihale odaları veya AR-GE gibi özel güvenlik gerektiren yerler izlenebilir.

Kesinlikle Yasak Olanlar

• Özel/Mahrem Alanlar: Tuvaletler, duş yerleri, dinlenme odaları, soyunma odaları ve mescitler gibi kişisel mahremiyetin olduğu yerlerin kamera ile izlenmesi kesinlikle yasaktır. Açık rıza verseniz bile bu durum hukuka aykırıdır.

• Gizli Kamera: Çalışanların bilgisi olmadan gizli kamera kullanmak yasaktır. Ancak, somut bir suç şüphesi varsa ve bu şüpheyi haklı gösterecek deliller mevcutsa, sadece şüpheli kişilere ve ilgili bölümlerle sınırlı olmak kaydıyla istisnai olarak gizli kamera kullanılabilir. Hukuka aykırı elde edilen bu görüntüler mahkemede delil olarak kabul edilmez.

• Ses Kaydı: Güvenlik kameralarında ses kaydı almak, görüntü kaydına göre çok daha müdahaleci kabul edilir ve genellikle hukuka aykırıdır. KVKK Kurulu, ses kaydının orantılılık ilkesini ihlal ettiğini ve özel hayatın gizliliği hakkının özünü zedeleyebileceğini belirtmiştir.

• Performans Denetimi: Çalışanların performansını veya iş süresi boyunca sürekli olarak gözetlemeyi hedefleyen kamera kullanımları hukuka aykırıdır.

Özel Güvenlik Görevlileri İçin Özel Durumlar

Sizler, mesleğiniz gereği hem gözetim yapan hem de gözetim altında olabilen bir konumdasınız. Bu durum, sizin için bazı özel hususları beraberinde getirir.

Sizin İşiniz Gözetim, Peki Sizi Kim Gözetler?

Özel güvenlik görevlilerinin temel görevi "gözetim ve koruma"dır. Güvenlik kameralarını izleyerek tehditleri tespit edersiniz. Ancak bu, işvereninizin sizi sınırsızca izleyebileceği anlamına gelmez. İşvereniniz, sizin güvenlik protokollerine uyup uymadığınızı veya görev yerinizde olup olmadığınızı denetleyebilir. Bu, kişisel davranışlarınızı veya genel performansınızı sürekli izlemekten farklıdır.

5188 Sayılı Kanun ve KVKK Dengesi

5188 Sayılı Kanun, özel güvenlik hizmetlerini düzenler. Ancak bu kanunda, özel güvenlik görevlilerinin kamera ile izlenmesini açıkça zorunlu kılan bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, işvereniniz sizi kamera ile izlemek isterse, bunu KVKK'nın "meşru menfaat" ilkesine dayandırmak zorundadır. Yani, izleme yine orantılı, sınırlı ve belirli bir amaca hizmet etmelidir. Mahrem alanlarınız izlenemez ve gözetim, görevinizin gerektirdiği denetimle sınırlı kalmalıdır.

Kameralar Altında Haklarınız: Bilin ve Koruyun!

Kamera ile izlenmeniz durumunda, KVKK size bir dizi hak tanır.

"Beni İzliyor musunuz?" Bilgilendirilme Hakkı

İşvereniniz, kamera gözetimine başlamadan önce sizi "aydınlatma yükümlülüğü" kapsamında bilgilendirmek zorundadır. Bu bilgilendirme, izlemenin amacı, kapsamı, süresi, kameraların yerleştirildiği alanlar ve veri sorumlusunun kimliği gibi detayları içermelidir. Genellikle işyerinin girişlerine uyarı tabelaları asılır. Bilgilendirme yapılmaması, KVKK ihlali sayılır ve idari para cezasına yol açabilir. Ayrıca, haberiniz olmadan elde edilen kayıtlar mahkemede delil olarak kabul edilmez.

KVKK Size Hangi Hakları Veriyor?

KVKK Madde 11, kişisel verileri işlenen her bireye geniş haklar tanır :

• Verinizin İşlenip İşlenmediğini Öğrenme: Kayıtlarınızın alınıp alınmadığını öğrenme hakkınız var.

• Bilgi Talep Etme: Verileriniz işleniyorsa, amacı, kimlere aktarıldığı gibi konularda bilgi isteyebilirsiniz.

• Düzeltme veya Silme Talep Etme: Yanlış veya eksik verilerin düzeltilmesini, hukuka aykırı işlenenlerin silinmesini isteyebilirsiniz.

• Hukuka Aykırı İşlemeye İtiraz Etme: Otomatik sistemlerle aleyhinize bir sonuç çıkarsa itiraz edebilirsiniz.

• Zararın Giderilmesini Talep Etme: Hukuka aykırı işleme nedeniyle zarar görürseniz, tazminat isteyebilirsiniz.

Yasa Dışı Gözetime Karşı Kalkanınız

Hukuka aykırı kamera gözetimi, işverenler için ciddi sonuçlar doğurur:

• İdari Para Cezaları: KVKK Kurulu, aydınlatma yükümlülüğünü ihlal eden işverenlere 50.000 TL'ye kadar, açık rıza olmadan veri paylaşanlara 200.000 TL'ye kadar idari para cezası uygulayabilir.

• Cezai Yaptırımlar: İzinsiz ses ve görüntü kaydı almak, Türk Ceza Kanunu'na göre "özel hayatın gizliliğini ihlal suçu" (TCK Madde 134) teşkil edebilir ve bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngörür.

• Delil Niteliği: Hukuka aykırı yollarla elde edilen kamera kayıtları, mahkemelerde delil olarak kabul edilmez. Yani, işvereniniz bu kayıtları işten çıkarma gibi durumlarda kullanamaz.

Mahkeme ve Kurul Kararları Ne Diyor?

Yargıtay ve KVKK Kurulu, çalışanların mahremiyetini koruyan önemli kararlar almıştır:

• Yargıtay: Ses kaydı yoluyla yapılan denetimin hukuken geçerli bir temeli olmadığını ve çalışanın mahremiyetini ihlal ettiğini belirtmiştir. Bu tür kayıtlar delil olarak kullanılamaz.

• KVKK Kurulu: Ses kaydının görüntü kaydından çok daha müdahaleci olduğunu ve tek başına video kaydının yeterli olduğu durumlarda ses kaydının orantılılık ilkesini ihlal edeceğini vurgulamıştır.

Hak İhlali Durumunda Ne Yapmalısınız?

Haklarınızın ihlal edildiğini düşünüyorsanız, atabileceğiniz adımlar var:

Adım Adım Yol Haritası

1. Bilgi Toplayın ve Belgeleyin: Şüpheli izleme faaliyetlerini (kamera yerleşimi, ses kaydı olup olmadığı vb.) tarih, saat ve konum gibi detaylarla belgeleyin.

2. İşverenden Bilgi Talep Edin: KVKK Madde 11 kapsamındaki "bilgi edinme hakkınızı" kullanarak işvereninize yazılı olarak başvurun. İzlemenin amacı, kapsamı, kayıtların saklanma süresi gibi konularda bilgi isteyin. İşverenin 30 gün içinde yanıt vermesi gerekir.

3. KVKK'ya Şikâyette Bulunun: İşvereninizden tatmin edici yanıt alamazsanız veya yanıt vermezse, doğrudan Kişisel Verileri Koruma Kurumu'na şikâyette bulunabilirsiniz.

4. Hukuki Danışmanlık Alın: Durumunuz karmaşıksa, bir iş hukuku ve kişisel verilerin korunması hukuku uzmanı avukattan profesyonel destek almanız şiddetle tavsiye edilir.

Hukuki Destek Neden Önemli?

İşyerinde kamera gözetimi, İş Kanunu, KVKK ve Türk Ceza Kanunu gibi farklı alanları ilgilendiren karmaşık bir konudur. Bir hukuk uzmanının rehberliği, hak ihlali durumunda en uygun hukuki yolu seçmenizi ve haklarınızı etkin bir şekilde savunmanızı sağlayacaktır.

Son Söz

Unutmayın, işverenlerin güvenlik ve düzeni sağlama çabaları, sizin temel hak ve özgürlüklerinize saygı gösterme yükümlülüğü ile birleşmelidir. Özel güvenlik görevlileri de dahil olmak üzere tüm çalışanlar, hukuka aykırı gözetim uygulamalarına karşı güçlü yasal korumalara sahiptir. Hak ihlali durumunda sessiz kalmayın, haklarınızı arayın!